5 jaar geleden las ik het boek Reïnventing organizations van Frederic Laloux. Een fascinerend boek over hoe we organisaties opnieuw vorm kunnen geven. Laloux schrijft over een nieuwe fase in de evolutie van organisaties. Deze nieuwe evolutie laag wordt cyaan genoemd en de organisaties die zich in deze laag  bevinden zijn zelfsturend, hebben een evolutief doel en ze nodigen ons uit om het geheel van wie wij zijn mee te nemen naar het werk.

Zelfsturing
Cyane organisaties zijn in staat om, zelfs grootschalig, effectief te opereren met een systeem dat uitgaat van gelijkwaardige relaties, zonder behoefte aan hiërarchie of consensus.

Heelheid
Je ziet vaak dat organisaties plekken zijn waar mensen niet helemaal zichzelf zijn. Ratio heeft de overhand, terwijl onze intuïtieve en spirituele kanten zich vaak onwelkom, niet op hun plaats voelen. In de cyane organisatie is daar wel plek voor.

Evolutief doel
Cyane organisaties organiseren zich actief rondom een evolutief doel dat continu in ontwikkeling is. Een doel dat bestaansrecht geeft aan de organisatie en gaat over de waarde die zij toevoegt aan de wereld. Dit is een iteratief proces, waarbij alle leden van de organisatie actief luisteren naar wat de organisatie te doen heeft in de wereld en daar naar handelen.

Organisaties anno 2020
Nu, 5 jaar later, zie ik overal om heen voorbeelden van cyane organisaties. Helpgewoon is een prachtig voorbeeld van zo’n type organisatie. Een coöperatie die zelfsturende teams opzet in diverse branches (thuishulp, maatschappelijk werk en schoonmaak branche). Samen met Helpgewoon begeleid ik een coöperatie in de bouw om volledig zelfsturend te worden en langzamerhand de cyane principes te leren.  

Startups en ZZP’ers
Ik zie ook veel startups en zzp’ers die werken volgens de cyane principes. Het lijkt zelfs wel gemeengoed op plekken waar zzp’ers samenwerken in de netwerkeconomie.

Het mooie van een cyane organisatie is dat het alle voorgaande evolutie fases omvat en overstijgt. Het is dus wel in staat om heel commercieel te kunnen denken en handelen wanneer dat nodig is (oranje evolutie laag) of structuur aan te brengen wanneer de organisatie daar om vraagt (blauwe evolutie laag).

Je ontwikkelen naar een cyane organisatie is een geleidelijk proces. Het is niet zo dat je opeens cyaan bent. Je kunt ook weer terugvallen in een laag eronder. Maar dat zich steeds meer organisaties richting cyaan bewegen stemt mij hoopvol. Dit zijn namelijk de organisaties die ons kunnen helpen maatschappelijke uitdagingen het hoofd te bieden.